ადგილობრივი სახელწოდება
მგლის სოკო (1), მგლი სოკო (ჯავ.) (2).
აღწერა
ქუდი — 2–14 სმ-მდე დიამეტრის. ზარისებრი, კიდეებთან ბოჭკოვან-ზოლიანი. ზედაპირი მბზინავი ქერცლებითაა დაფარული, რომლებიც მოგვიანებით ქრება. მოყვითალო-მურა ან მოყვითალო-მოყავისფრო. ფირფიტები თავიდან მოთეთრო შეფერილობის, შემდეგ მუქდება და მოშავო შეფერილობას იძენს. ფეხი — 3–9 სმ-მდე სიგრძის და 2–5 სმ-მდე სისქის, თანაბარი, ფუყე, მოთეთრო შეფერილობის. რბილობი — თხელი, მოთეთრო-მოჩალისფრო, სოკოს დამახასიათებელი სუნით და სასიამოვნო გემოთი. სპორები — ელიფსური, გლუვი, მოყავისფრო-მოშავო, 7–10 X 4–6 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, ნაკელიან ადგილებში, დამპალ ხეებსა და ხექცეულებზე, ასევე, მათ ახლოს, მიმდებარე ტერიტორიაზე, წელიწადის ნებისმიერ დროს.
გავრცელება — საქართველოში ყველგან (3).
გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება ახალი (1).
ჯავახეთი — „მგლი სოკო, სოკოს ჯიში, საჭმელად უვარგისი (წამლავს)“ (2).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ზედგენიძე, გ. (2014) ჯავახური ლექსიკონი. თბილისი: საუნჯე.
3. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Mglis sok’o (1), Mgli sok’o (jav.) (2).
Description
Cap: The cap is 2–14 cm, oval when young, expanding to broadly convex or bell-shaped, sometimes with a curled up or tattered margin, honey brown, tawny, amber, or sometimes paler, becoming paler with age, especially towards the margin, buttons covered with mica-like granules which frequently wash off with rain or dew. Gills are attached to the stem or free from it, pale, becoming brown, then black, close or crowded. Stem: The stem is 3–9 cm long, 2–5 cm thick, equal, hollow, whitish. Flesh: The flesh is white or whitish, thin, soft, odor mushroomy or not distinctive. Spores: The spores are 7–10 X 4–6 µm, elliptical, smooth, brownish or blackish.
Habitat: On soils, on decaying wood, on manure places. Season: All year.
Distribution: All regions of Georgia (3).
Uses
Edibility: Edible when young and fresh (1).
Javakheti — “Mgli sok’o is a mushroom species, which is inedible and sometimes even poisonous” (2).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Zedginidze, G. (2014) Javakhian Dictionary. Tbilisi: Saunje.
3. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).