Kuehneromyces mutabilis (Schaeff.) Singer & A.H. Sm.

!100_0567

ALL

ადგილობრივი სახელწოდება
ზაფხულის მანჭკვალა (1).

აღწერა
ქუდი — 3–6 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად ამობურცული, შემდეგ ბრტყელი, შუაში ბორცვაკით, ოდნავ ქერცლოვანი ზედაპირით, მოყვითალო-თაფლისფერი, კიდეებისკენ უფრო მუქი, შუაში უფრო ღია ფერის. ფირფიტები შეზრდილი, შედარებით ხშირი, ოდნავ დაღმავალი, თავდაპირველად ღია ხორცისფერი ან ღია თითბერისფერი, ღია ბეჟი ან მოჩალისფრო, შემდეგ უფრო მუქი შეფერილობის. ფეხი — 4–9 სმ-მდე სიგრძის და 0.4–1.4 სმ-მდე სისქის, მკვრივი, ზედა ნაწილში ქუდის შეფერილობაზე უფრო ღია ფერის, ახასიათებს ქუდისფერი საყელო, რომლის ქვემოთ ზედაპირი უფრო მუქი, მურა-მოყავისფრო, თახვის ფერი ქერცლით ეფარება, ძირისკენ ოდნავ შევიწროვებული. რბილობი — თხელი, მოთეთრო-მოყვითალო ან მკრთალი ყვითელი. სპორები — ელიფსურ-კვერცხისებრი, მოჟანგისფრო-მოყავისფრო-ოხრა, 6–7.5 X 3.5–5 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ჯგუფებად, გამხმარ და დამპალ ფოთლოვან ხეებსა და ჩამოცვენილ ტოტებზე, იშვიათად წიწვოვანზე, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).

გამოყენება
კარგ საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება როგორც ახალი, ასევე, მარინადის სახით (1).

წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).

Local Name
Zapkhulis manch’k’vala (1).

Description
Cap: The cap is 3–6 cm across; convex, becoming broadly convex or nearly flat, sticky when fresh, bald or, when young, with scattered whitish to yellowish fibrils, tawny to orangish brown, changing color markedly as it dries out and fading to yellowish or brownish. Gills are attached to the stem by means of a notch, close, short-gills frequent, whitish to pale tan when young, becoming cinnamon brown, at first covered by a whitish to pale tan partial veil. Stem: The stem is 4–9 cm tall, 0.4–1.4 cm thick, tapered to the base, dry, silky near the apex, with a fairly persistent whitish ring that features an orangish brownish edge and eventually becomes orangish brown overall or with merely a ring zone, whitish becoming brown from the base up, covered with small, whitish to brownish scales. Flesh: The flesh is white, whitish-yellowish or pale yellow, thin. Spores: The spores are 6–7.5 X 3.5–5 µm, subellipsoid, brownish or cinnamon brown.
Habitat: Growing in clusters on the wood of hardwoods (rarely on conifers). Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).

Uses
Edibility: They are considered one of the best of the edible fungi, usually when young and fresh, suitable also marinated (1).

References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).