Agaricus sylvaticus Schaeff.

Agaricus silvaticus 1

ALL

ადგილობრივი სახელწოდება
ტყის ქამა (1), ტყის ქამა სოკო (2).

აღწერა
ქუდი — 5–10 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად კვერცხისებრ-ზარისებრი, შემდეგ — ბრტყლად ამოზნექილი, ხშირად შუაში ბორცვაკით, ხშირი მურა ქერცლებით დაფარული ზედაპირით, ჟანგისფერ-მურა-მოყავისფრო. ფირფიტები თავდაპირველად თეთრი, შემდეგ მოწითალო-მოვარდისფრო, შემდეგ მოყავისფრო-მურა-წაბლისფერი, შემდეგ მუქი ყავისფერი, ბოლოს თითქმის შავი. ფეხი — 5–15 სმ-მდე სიგრძის და 0.5–1.5 სმ-მდე სისქის, ცილინდრული, ხშირად ძირისკენ რამდენადმე გაფართოებულ-გამსხვილებული, მოყავისფრო ქერცლებით,  ფეხის შუა ხაზის დონეზე გააჩნია განიერი, თეთრი ან მოთეთრო შეფერილობის საყელო. რბილობი — თეთრი, გადატეხვისას, ჰაერზე მოწითალო-მოვარდისფრო ხდება. სპორები — კვერცხისებრ-ელიფსური, მურა-მეწამული, 4.5–6 X 3–3.5 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, წიწვოვან და შერეულ ტყეში, ადრე ზაფხულიდან გვიან შემოდგომამდე.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (3).

გამოყენება
კარგ საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება ახალი (1).

წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. მაყაშვილი, ა. (1991) ბოტანიკური ლექსიკონი: მცენარეთა სახელწოდებანი. საქ. მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – მე-3 გამოცემა. თბილისი: მეცნიერება.
3. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ.  და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).

Local Name
Tq’is kama (1),  Tq’is kama sok’o (2).

Description
Cap: The cap is 5–10 cm across, convex, covered in ochre to brown fibrils breaking up into small adpressed scales. Gills are pale at first then reddish, later dark brown. Stem: The stem is 5–15 cm tall, 0.5–1.5 cm thick, whitish sometimes with brownish fibrous scales below the dirty brown ring. Flesh: The flesh is white, reddening on cutting when fresh, later turning brownish. Spores: The spores are 4.5–6 X 3–3.5 µm, elliptical, brownish.
Habitat: On soils, in mixed coniferous forests. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (3).

Uses
Edibility: Edible when young and fresh (1).

References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Makashvili, A. (1991) Botanical Dictionary. Tbilisi: Metsniereba.
3. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).