ადგილობრივი სახელწოდება
ნაცარა (1).
აღწერა
ქუდი — 5–12 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად ამობურცული, შემდეგ ძაბრისებრ ჩაღრმავებული, შუაში პატარა ბორცვაკით, არათანაბარი, ტალღოვანი და შეკეცილი კდეებით მონაცრისფრო-ტყვიისფერი, ღია მოიასამნისფრო ელფერით, ზოგჯერ სუსტად გამოხატული შედარებით მუქი კონცენტრული ზონებით და ლაქებით ან მათ გარეშე. ფირფიტები მეჩხერი, ფეხთან შეზრდილი, ხშირად დაკლაკნილი, მოყვითალო. ფეხი — 4–8 სმ-მდე სიგრძის და 1–2 სმ-მდე სისქის, ცილინდრული, თანაბარი, ზოგჯერ ძირისკენ დავიწროვებული, ჯერ მკვრივი, შემდეგ ფუყე, სიგრძივ დაღარული, ქუდის ფერი ან ოდნავ ღია. რბილობი — მოთეთრო, შედარებით მკვრივი, გადატეხვისას ფერს არ იცვლის, გამოყოფს მოთეთრო რძისმაგვარ სითხეს, ახასიათებს მომწარო გემო. სპორები — თითქმის სფეროსებრი, მოთეთრო-მოყვითალო ან ღია კრემისფერი, ხორკლიანი ზედაპირით, 6–8.5 X 5–6.5 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, წიფლნარებში და შერეულ წიფლნარებში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).
გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება მხოლოდ დამწნილებული, წინასწარი გათუთქვის შემდეგ (1).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Natsara (1).
Description
Cap: The cap is 5–12 cm, quite soon depressed, irregularly funnel-shaped, slightly viscid then dry and shiny, sometimes frosted, often with fine radial wrinkles, grayish beige to buff, sometimes with greenish tints. Gills are subdecurrent, very distant, orchraceous cream then bright orange-ochre. Stem: The stem is 4–8 cm tall, 1–2 cm thick, generally cylindrical but sometimes slightly swollen at the base, often finely wrinkled to compressed, slightly shiny, concolorous or paler. Flesh: The flesh is pale cream. Milk white, drying as olivaceous cream drops on the gills, very acrid. Spores: The spores are 6–8.5 X 5–6.5 µm, nearly globose, with low warts, white, cream or yellowish.
Habitat: On soils, in mixed woodland, fairly common and is often found at the base of beech trees. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).
Uses
Edibility: Edible when marinated (must be boiled first) (1).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).