ადგილობრივი სახელწოდება
ყვითელი პაჭიჭა (1).
აღწერა
ქუდი — 8–22 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად მრგვლად ამობურცული, შემდეგ გაშლილი, ძაბრისებრ ჩაღრმავებული, ზოგჯერ გლუვი, ზოგჯერ კი ხაოიანი ან ქეჩოვან-ბუსუსებიანი, ზოგჯერ ლორწოვანი ან წებოვანი ზედაპირით, ჭუჭყიანი მოყვითალო, ზოგჯერ მურა ლაქებით. ფირფიტები ხშირი, ფეხის მიმართ ოდნავ დაღმავალი, მოთეთრო-მოყვითალო ან ღია კრემისფერი, დროთა განმავლობაში მურა-მოწითალო ლაქებით იფარება. ფეხი — 4–6 სმ-მდე სიგრძის და 2–4 სმ-მდე სისქის, გარედან მაგარი და წებოვანი, შიგნიდან უმეტესად ფუყე, მოთეთრო–მოყვითალო ან ოდნავ ღია, მურა–ყვითელი ან მოჟანგისფრო ჩაღრმავებებით. რბილობი — თეთრი, მკვრივი, მყიფე, გადატეხვისას გამოყოფს მოთეთრო რძისმაგვარ სითხეს, რომელიც ოდნავ მოყვითალო–მონაცრისფრო შეფერილობას იღებს, ახასიათებს მეტად მწარე გემო. სპორები — ელიფსური, 7–8 X 6–7 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, წიწვოვან და შერეულ ტყეში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).
გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება წინასწარი გათუთქვის ან დალბობის შემდეგ, მხოლოდ დამწნილებული (1).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Q’viteli pach’ich’a (1).
Description
Cap: The cap is 7–20 cm, broadly convex with an inrolled and bearded margin when young, becoming shallowly vase-shaped, with the margin uplifted and smoother, slimy when young, but soon dry, covered with fibers that may darken to brownish, the fibers remaining visible in maturity, whitish at first, becoming olive buff or yellowish in age. Gills are beginning to run down the stem, crowded, often forking near the stem, whitish, bruising or staining yellowish to pale brownish. Stem: The stem is 3–9 cm tall, 1.5–4 cm thick, equal, with many glazed, yellowish or brownish potholes, whitish, bruising and discoloring yellowish or brownish. Flesh: The flesh is whitish or pale cream, firm. Milk white, promptly turning yellow on exposure to air, scanty. Spores: The spores are 7–8 X 6–7 µm, ellipsoid.
Habitat: On soils, in mixed woodland, both in leafy and coniferous forests. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).
Uses
Edibility: Edible when marinated (must be boiled first) (1).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).
Photo: Lactarius scrobiculatus