ადგილობრივი სახელწოდება
ბებერა სოკო (1).
აღწერა
ქუდი — 5–15 სმ-მდე დიამეტრის. ბალიშისებრი, სადა, დამსკდარი ზედაპირით, მოყვითალო-მოყავისფრო, მურა-გოგირდისფერი, მუქყავისფრამდე. წვრილფორებიანი. ფირფიტები შეზრდილი, მეჩხერი, ოდნავ დაღმავალი, სქელი და განიერი, ცვილისებრი, მოთეთრო ფქვილისებრი ნაფიფქით. ფეხი — 5–12 სმ-მდე სიგრძის და 1–3 სმ-მდე სისქის, ცილინდრული ან თითისტარისებრი, მოყვითალო, ოხრა-მდოგვისფერი ქერცლებით. რბილობი — რბილი, ღია მოყვითალო, ჰაერზე ღვინისფერი-მოწითალო-მეწამული ან მოიისფრო-მოყავისფრო ხდება, შემდეგ უფრო მუქდება და შავდება. სპორები — თითისტარისებრი, მოყვითალო-ზეთისხილისფერი, 11–18 X 4–6 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, ფოთლოვან ტყეში, უმეტესად წიფლნარში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).
გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება როგორც ახალი, ასევე, გამხმარი და დამუჟუჟებული (1).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Bebera sok’o (1).
Description
Cap: The cap is 5–15 cm, cinnamon to fulvous with yellow or olivaceous tinge, downy and soon conspicuously cracked, margin slightly overhanging tubes. Stem: The stem is 5–12 cm long, 1–3 cm thick, equal, lemon-yellow at apex, covered in yellow scales which become buff to cinnamon and finally mouse-grey, darkening on handling. Flesh: The flesh is pale yellow then rapidly brick-colour, vinaceous or greyish and finally black throughout. Spores: The spores are 11–18 X 4–6 µm, ellipsoid-subfusiform, ochre with olive flush.
Habitat: On soils, in leafy forests, often on the beech. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).
Uses
Edibility: Edible when young, fresh, dry and marinated (1).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).
Photo: Leccinum crocipodium