Leccinellum griseum (Quél.) Bresinsky & Manfr. Binder

Lecinum sp. 4

ALL

ადგილობრივი სახელწოდება
რცხილისძირა (1).

აღწერა
ქუდი — 4–14 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად მრგვლად ამობურცული, დაჭმუჭნული, ხავერდოვანი ზედაპირით, შემდეგ ბალიშისებრი, დახეთქილი ზედაპირით, მონაცრისფრო-მოყავისფრო, ზოგჯერ თხილისფერიდან ზეთისხილისფრამდე. ჰიმენიალური შრე თავისუფალი, მილები ვიწრო, რბილი, ოდნავ წყალწყალა, ფორები ძალიან წვრილი, მომრგვალო-კუთხოვანი, თავდაპირველად მოთეთრო ან მონაცრისფრო-ქვიშისფერი, შემდეგ მურა-მონაცრისფრო, ზოგჯერ ღია ზეთისხილისფერი ან მდოგვისფერი ელფერით. ფეხი — 5–12 სმ-მდე სიგრძის და 2–4 სმ-მდე სისქის, ცილინდრული ან ძირისკენ თითისტარისებრ გამსხვილებული, მონაცრისფრო-მოთეთრო, ზოგჯერ ღია ზეთისხილისფერი ან მდოგვისფერი ელფერით, მუქი, მურა-მოყავისფრო წვრილი ქერცლებით დაფარული ზედაპირით. რბილობი — თეთრი, რბილი, ჰაერზე მოიისფრო-მოლურჯო ხდება, შემდეგ უფრო მუქდება და შავდება. სპორები — თითისტარისებრი, მოყვითალო, 9–13 X 4–6 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, ფოთლოვან ტყეში, უმეტესად რცხილნარში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).

გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება როგორც ახალი, ასევე, გამშრალი და დამუჟუჟებული (1).

წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).

Local Name
Rtskhilisdzira (1).

Description
Cap: The cap is 4–14 cm, broadly convex, pale gray with darker fibrils, with age slightly ochraceous, dry, tomentose-felty, sometimes slightly fibrillose-scaly. Tubes pale grayish then brownish. Pores pallid to slightly brown where bruised. Stem: The stem is 5–12 cm long, 2–4 cm thick, equal to tapered below, solid, pallid above, yellow at base and then soon overall, with strong reticulum overall, concolorous with stem then slightly brown to blackish. Flesh: The flesh is white or whitish, then darker with age, changing color to violet-bluish when bruised. Spores: The spores are 9–13 X 4–6 µm, subfusiform, yellowish.
Habitat: On soils, open deciduous woodland, especially hornbeam. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).

Uses
Edibility: Edible when young, fresh, dry and marinated (1).

References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).