Hygrocybe conica (Schaeff.) P. Kumm.

Hygrocybe conica

ALL

ადგილობრივი სახელწოდება
ვირის ჯიმლა (1).

აღწერა
ქუდი — 2–5 სმ-მდე დიამეტრის. კონუსისებრი ან ზარისებრი, გლუვი, ზოგჯერ ლორწოვანი ზედაპირით, ნარინჯისფერი ან მოწითალო-მონარინჯისფრო, კიდეებისკენ უფრო ღიავდება, დაზიანებისას და მომწიფებისას მუქდება და მოშავო ელფერს იძენს. ფირფიტები თავისუფალი, ღია მოყვითალო ან მომწვანო-მონარინჯისფრო შეფერილობის, დაზიანებისას და სპორების მომწიფებისას მუქდება და მოშავო ელფერს იძენს. ფეხი — 2–10 სმ-მდე სიგრძის და 0.3–1 სმ-მდე სისქის, მყიფე, ასაკში ფუყე, მოყვითალო ან მოყვითალო-მონარინჯისფრო, ძირისკენ უფრო ღიავდება, დაზიანებისას მუქდება და მოშავო ელფერს იძენს. რბილობი — მყიფე, ქუდის შეფერილობისგან არ განსხვავდება, ჰაერზე მუქდება და მოშავო ელფერს იძენს, რაიმე დამახასიათებელი სუნისა და გემოს გარეშე. სპორები — ელიფსური ან წაგრძელებულ-კვერცხისებრი, გლუვი, უფერული, მოთეთრო, ღია კრემისფერი ან ღია მოყვითალო, 7–11 X 4.5–6 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, მდელოებსა და ტყისპირებში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).

გამოყენება
შხამიან სოკოდ ითვლება (1).

წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).

Local Name
Viris jimla (1).

Description
Cap: The cap is 2–5 cm across; sharply conical at first, expanding to broadly conical, or broadly convex with a raised center or point, sticky when very fresh, but soon greasy or dry, bald or finely radially silky, bright red to bright orange, fading to pale orange or yellowish, developing black and olive stains, and eventually becoming black overall. Gills are free or narrowly attached to the stem, close or nearly distant, whitish to yellowish or yellow at first, becoming pale yellow, then orange, bruising and aging pale to dark gray or black, thick, short-gills frequent. Stem: The stem is 2–10 cm tall, 0.3–1 cm thick, more or less equal, yellow to orangish yellow or orange, with a white base, fairly dry, fragile, splitting, often grooved lengthwise or twisted, hollow. Flesh: The flesh is colored like the cap, thin, slowly blackening on exposure. Spores: The spores are 7–11 X 4.5–6 µm, elliptical or occasionally somewhat constricted and irregular, smooth, colourles, pale cream or withish.
Habitat: On soils, on meadows, also on the edges of the forests. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).

Uses
Edibility: Considered as poisonous (1).

References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).

Photo: Hygrocybe conica