ადგილობრივი სახელწოდება
უნაგირა სოკო (1).
აღწერა
ქუდი — 2–8 სმ-მდე დიამეტრის. შუაში ჩაზნექილი, უნაგირის მსგავსი ფორმის. ქუდის კიდეები თავისუფალი, იშვიათად ფეხთან ოდნავ შეზრდილი, გლუვი ან დანაოჭებული ზედაპირით, მონაცრისფრო-ლეგა, მურა-ნაცრისფერი, რუხი-მოყავისფრო, ყომრალი. ფეხი – 2–10 სმ-მდე სიგრძის და 1–3 სმ-მდე სისქის, სიგრძივ დაღარული, მონაცრისფრო-ლეგა, მურა-მოყავისფრო. სპორები — ელიფსური, გლუვი ზედაპირით, 15–20 X 10–13 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, ტყეში, უმეტესად წიფლნარში. გაზაფხულიდან შემოდგომამდე.
გავრცელება — აფხაზეთი, კახეთი, თიანეთი (2).
გამოყენება
პირობითად საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება ახალი, 25-30 წთ. ხარშვის შემდეგ, ნახარში წყალი იღვრება (1).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Unagira sok’o (1).
Description
Cap: The cap is 2–8 cm across; irregularly lobed and convoluted, or occasionally loosely saddle-shaped; black to very dark brown, bald but wrinkled, the margin attached to the stem in several places, undersurface bald, gray to grayish brown, often ribbed, with ribs extending from the stem. Stem: The stem is 2–10 cm tall, 1–3 cm thick, deeply and ornately ribbed, grayish, dark gray or dark brownish. Flesh: The flesh is white, reddening on cutting when fresh, later turning brownish. Spores: The spores are 15–20 X 10–13 µm, elliptical, smooth.
Habitat: On soils, often in beech forest. Season: Spring, autumn.
Distribution: Abkhazeti, Kakheti, Tianeti (2).
Uses
Edibility: Conditionally edible, usually when fresh and cooked (must be boiled first in the water for at least 25-30 minutes, broth is unusable) (1).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).
Photo: Helvella lacunosa