ადგილობრივი სახელწოდება
სავარცხელა (1).
აღწერა
ქუდი — 5–25 სმ-მდე დიამეტრის. თავდაპირველად ბრტყლად ამობურცული, შემდეგ ძაბრისებრ ჩაღრმავებული, ქეჩისებრი, ზოგჯერ ბუსუსებიანი ზედაპირით, მოჟანგისფრო ლაქებით, მოთეთრო ან ღია კრემისფერი. ფირფიტები მეჩხერი, ფეხის მიმართ ოდნავ დაღმავალი, მოთეთრო ან ღია კრემისფერი. ფეხი — 2–9 სმ-მდე სიგრძის და 2–5 სმ-მდე სისქის, მაგარი და მკვრივი, ბუსუსებიანი ზედაპირით. რბილობი — თეთრი, მაგარი და მკვრივი, გადატეხვისას გამოყოფს მოთეთრო რძისმაგვარ სითხეს, ახასიათებს მეტად მწარე გემო. სპორები — სფეროსებრი, წვრილხორკლიანი, უფერული 7.5–9.5 X 6.5–8.5 მკმ.
ჰაბიტატი — იზრდება ნიადაგზე, წიწვოვან და ფოთლოვან ტყეში, ზაფხულ-შემოდგომით.
გავრცელება — მთელ საქართველოში (2).
გამოყენება
საჭმელ სოკოდ ითვლება, საკვებად გამოიყენება წინასწარი გათუთქვის შემდეგ, მხოლოდ დამწნილებული (1).
წყარო
1. ნახუცრიშვილი, ი. (2007) საქართველოს სოკოები. თბილისი: ბუნება პრინტი.
2. ნახუცრიშვილი, ი., ყანჩაველი, ქ. და სხვ. (1986) საქართველოს სპოროვან მცენარეთა ფლორა (კონსპექტი). საქ. სსრ მეცნ. აკად., ნ. კეცხოველის სახ. ბოტანიკის ინ-ტი. – თბილისი: მეცნიერება (რუსულად).
Local Name
Savartskhela (1).
Description
Cap: The cap is 5–25 cm, soon deeply depressed, velvety or tomentose, white but often mottled pale ochraceous cream when old. Gills are decurrent, narrow, very distant, sometimes forking slightly near the stipe, whitish or ochraceous cream. Stem: The stem is 2–9 cm tall, 2–5 cm thick, quite firm, pruinose, white then a dingy pale ochraceous cream. Flesh: The flesh is hard, white to yellowish cream. Milk white, often abundant, very acrid. Spores: The spores are 7.5–9.5 X 6.5–8.5 µm, nearly globose or broadly ellipsoid, with very low warts, colourless.
Habitat: On soils, in mixed woodland, both in leafy and coniferous forests. Season: Summer, autumn.
Distribution: All regions of Georgia (2).
Uses
Edibility: Edible when marinated (must be boiled first) (1).
References
1. Nakhutsrishvili, I.G. (2007) Fungi of Georgia. Tbilisi: Buneba Printi.
2. Nakhutsrishvili, I.G., et al. (1986) Flora of Spore-producing Plants of Georgia (Summary). Tbilisi: Metsniereba (Russian).